Casus: Vervroegd met pensioen in Spanje, kan dat?
Een stel uit de regio Barendrecht kwam bij mij met een duidelijk plan.
In 2027 allebei stoppen met werken en daarna permanent verhuizen naar Tenerife. De vraag aan mij was simpel geformuleerd: “Kan dit? En zo ja: hoe zorgen we dat het financieel degelijk, juridisch eerlijk en verstandig geregeld wordt?”
Onder de motorkap bleek het een typisch dossier waar huwelijksvermogensrecht, pensioen, vermogen, emigratie en erfrecht allemaal samenkomen.
Als onafhankelijk financieel adviseur in Barendrecht werk ik vaker aan dit soort vraagstukken – ook voor mensen uit Ridderkerk en de Hoeksche Waard – maar iedere situatie vraagt zijn eigen plan.
De casus in één minuut
Getrouwd stel, 6 volwassen kinderen.
Man is eigenaar van de huidige woning in Nederland.
Vrouw heeft eerder haar eigen woning verkocht; dat vermogen is privé.
Ze willen dat het vermogen 50/50 wordt verdeeld.
Man kan zijn pensioen in 2027 laten ingaan; vrouw nog niet, vanwege pensioenreglement.
Woning wordt na pensionering verkocht; verwacht netto-opbrengst circa € 500.000.
Daarna willen ze permanent naar Tenerife verhuizen.
Gewenst netto jaarbudget: € 65.000 (inclusief wonen, zorg, levensonderhoud).
Vermogen moet veilig belegd worden, maar wel beter renderen dan een gewone spaarrekening.
Lijfrentepolis komt in 2029 tot uitkering.
Testamenten zijn verouderd.
Ze willen dat bij overlijden de langstlevende financieel stevig blijft staan, zonder gedoe met de kinderen.
De uitkomst, in het kort:
met een combinatie van nieuwe huwelijkse voorwaarden, pensioenplanning (hoog/laag), verkoop van de woning, een depositoladder en geactualiseerde testamenten is het plan haalbaar én juridisch/fiscaal beter in te kaderen. Dit is precies het soort traject dat valt onder grondige financiële planning.
1. Eerst het fundament: vermogen eerlijk 50/50 krijgen
Op papier was de situatie scheef:
de woning stond volledig op naam van de man,
het vermogen uit verkoop van de vroegere woning van de vrouw stond privé op haar naam.
Hun wens:
“Alles wat we hebben, willen we echt samen hebben. Als we straks in Spanje zitten, moet het niet voelen alsof de één ‘te gast’ is bij de ander.”
In de huidige wetgeving kun je dat niet “even mondeling” recht trekken. Daarom heb ik geadviseerd om:
met de notaris nieuwe huwelijkse voorwaarden op te stellen,
met als uitgangspunt: (nagenoeg) algehele gemeenschap van goederen,
zo voorkomen we ook gedoe met vergoedingsrechten. Deze heb ik besproken en wil de klant van wegblijven.
Dat betekent concreet:
woning en vermogen worden gemeenschappelijk bezit,
beide partners hebben een heldere helft,
bij overlijden of een later conflict is niet meer de vraag van wie welk stukje oorspronkelijk was,
maar is de startpositie 50/50.
Voor hen gaf dat rust: het sluit aan bij hoe ze hun relatie beleven, en het maakt zowel de fiscale als de erfrechtelijke planning eenvoudiger. Dit soort keuzes raakt direct aan erfrecht en nalatenschapsplanning.
2. Pensioen: eerder starten, maar wel doordacht
De man kan zijn pensioen al in 2027 laten ingaan. De vrouw nog niet, door de regels van haar pensioenregeling. Dat levert een bekende vraag op:
“Is het wel verstandig om pensioen vervroegd in te laten gaan?”
We hebben verschillende scenario’s naast elkaar gezet:
pensioen beide zo laat mogelijk,
pensioen man eerder in combinatie met (deels) doorwerken,
pensioen man eerder met hoog/laag-constructie (eerste jaren hoger, later lager),
vrouw later mee zodra haar pensioenregeling dat toelaat.
In de berekeningen zagen we dat:
als de man zijn pensioen niet naar voren haalt, moet er in de eerste jaren veel meer op het vermogen worden ingeteerd,
dat is ongunstig als je tegelijk wilt emigreren, een nieuwe woning zoeken en buffer houden voor zorg/tegenvallers.
Daarom is geadviseerd om:
het pensioen van de man vervroegd in te laten gaan,
met een hoog/laag-constructie:
in de eerste jaren na 2027 hogere pensioenuitkering,
later een lagere uitkering zodra andere inkomensbronnen (AOW, lijfrente) aansluiten.
Erfrechtelijk en praktisch heeft dat voordelen:
het vermogen blijft langer intact,
bij een eventueel vroeg overlijden van één van beiden is er nog voldoende vermogen voor de langstlevende,
er is minder druk om de beleggingen “te laten renderen”, waardoor er rustiger, defensiever belegd kan worden.
3. Woning verkopen: emotioneel lastig, financieel noodzakelijk
Dit stel is gehecht aan hun woning. Toch liet de planning vrij snel zien:
zonder verkoop van de woning
is het gewenste netto budget van € 65.000 per jaar in Spanje niet structureel haalbaar,de woning is in feite hun grootste spaarpot; die vast laten zitten betekent een veel krapper leven.
We hebben daarom de scenario’s “met” en “zonder” verkoop naast elkaar gezet:
Zonder verkoop:
meer onzekerheid,
vermogen dat vastzit in stenen,
minder flexibiliteit bij tegenvallers.
Met verkoop (na pensionering):
verwachte netto-opbrengst circa € 500.000,
dat bedrag kan worden ingezet voor:
woonlasten in Spanje,
aanvulling op inkomen,
buffer en zorg.
Mijn advies aan hen was daarom helder:
verkoop de woning na pensionering,
koppel de emigratie aan het moment van verkoop,
en ga niet werken met een “half Nederland, half Spanje”-constructie met twee woningen en dubbele lasten.
Dat is geen makkelijke keuze, maar wél een die past bij hun doel: eenvoud, overzicht en rust.
4. Vermogen veilig laten renderen: de depositoladder
Het stel gaf duidelijk aan:
“We willen geen spannende beleggingen. Het moet veilig zijn, maar de spaarrente voelt ook niet voldoende.”
Voor dit soort situaties werk ik vaak met een depositoladder. In gewone taal:
je verdeelt het vermogen over meerdere termijndeposito’s,
met verschillende looptijden (bijvoorbeeld 1, 3, 5, 7 jaar),
elk met een vooraf vastgelegde rente,
zodat er regelmatig termijnen vrijkomen en opnieuw gekozen kan worden.
De voordelen voor dit stel:
meer zekerheid dan bij beleggingsportefeuilles met grote koersschommelingen,
vaak beter rendement dan een normale spaarrekening,
de looptijden zijn te koppelen aan hun planning:
bijvoorbeeld de periode tot AOW,
de fase direct na emigratie,
en de jaren daarna.
Bij de opzet van de depositoladder is ook rekening gehouden met:
toekomstige Spaanse vermogensbelasting (drempels per persoon + vrijstelling hoofdwoning),
de Nederlandse box 3-heffing zolang ze nog hier fiscaal inwoner zijn,
en voldoende liquiditeit voor onverwachte uitgaven (zorg, reizen, familiebezoek).
5. Lijfrente slim inzetten: uitstellen voor betere belasting
Dit stel heeft een lijfrentepolis die in 2029 tot uitkering komt. De standaardreflex is vaak:
“Mooi, dan laten we ‘m gewoon uitkeren als het kan.”
In hun situatie was dat niet vanzelfsprekend. We hebben gekeken naar:
het verloop van het inkomen in de tijd,
de opbouw van AOW- en pensioenrechten,
de werking van heffingskortingen en progressieve belasting.
Mijn advies:
de uitkering niet direct starten in 2029,
maar de lijfrente uitstellen tot vijf jaar na hun AOW-leeftijd,
en dan over een periode van circa tien jaar uitkeren.
Reden:
zo kan beter worden ingespeeld op de vrijstellingen en heffingskortingen,
de totale belastingdruk over de hele looptijd wordt verlaagd,
de lijfrente sluit mooi aan op het moment dat andere inkomensbronnen iets teruglopen.
In de berekeningen ben ik uit voorzichtigheid uitgegaan van:
volledige belastingheffing in Nederland over pensioen, lijfrente en AOW,
ook als ze in Spanje wonen – het ongunstige scenario waar in discussies over een nieuw belastingverdrag vaak op wordt gewezen.
Zo leunt het plan niet op hoopvolle verdragsuitkomsten, maar op conservatieve aannames.
6. Emigratie naar Spanje: belasting en zorg in het plaatje
Bij emigratie draait het niet alleen om zon en zee. We hebben in gewone taal doorgenomen wat er financieel verandert als je in Spanje gaat wonen. Enkele kernpunten uit het plan:
Onroerendezaakbelasting (IBI): rekening houden met een tarief rond 0,7% van de (lagere) kadastrale waarde, die vaak rond 60% van de marktwaarde ligt (gemeente-afhankelijk).
Inkomstenbelasting: progressieve tarieven, met een vrijstelling voor ouderen, en schijven die oplopen naarmate het inkomen stijgt.
Vermogensbelasting: in Spanje wordt gekeken naar wereldwijde vermogens, met vrijstellingen per persoon en een extra vrijstelling voor de hoofdwoning.
Vermogenswinstbelasting: over rendementen op vermogen wordt geheven, met een toptarief dat lager ligt dan in Nederland.
Daarnaast hebben we besproken:
de onzekerheid rond het belastingverdrag tussen Nederland en Spanje,
het risico dat Nederland in de toekomst (deels) belasting heft op pensioen, lijfrente en AOW als dat boven een bepaalde grens uitkomt,
en de praktische kant van zorg en verzekering:
inschrijving bij het CAK als verdragsgerechtigde,
de verdragsbijdrage,
en eventuele aanvullende particuliere zorgverzekering (grofweg € 50–100 per maand per persoon, afhankelijk van pakket en aanbieder).
Al deze posten zijn verwerkt in het netto budget van € 65.000 per jaar. Het is dus geen “optimistisch zonnig plaatje”, maar een voorzichtige berekening met ruimte voor tegenvallers.
7. Overlijden en risico’s: scenario’s doordenken en deels afdekken
Tot slot hebben we samen scenario’s bij overlijden en tegenslag doorgerekend:
Wat als één van beiden vroeg overlijdt (nog in Nederland of kort na emigratie)?
Wat als het rendement op vermogen tegenvalt?
Wat als zorgkosten hoger uitvallen dan verwacht?
In de planning is onder meer:
gekeken naar de positie van de langstlevende partner na overlijden,
gezorgd dat er ook in die situatie voldoende vermogen en inkomen is,
met alleen waar nodig en proportioneel:
beperkte risicodekking via verzekeringen,
en geen oververzekering met hoge premies.
De testamenten zijn geactualiseerd:
passend bij het huidige erfrecht,
rekening houdend met de nieuwste wetenschappelijke inzichten,
en met duidelijke afspraken over wat er met het vermogen gebeurt als één van beiden overlijdt en de ander nog lang doorleeft.
Dit sluit aan bij wat ik in meer dossiers doe rond erfrecht en nalatenschapsplanning.
Conclusie: eerder stoppen en emigreren kan – maar niet op onderbuikgevoel
In deze casus was de hoofdvraag:
“Kunnen we in 2027 stoppen met werken, ons huis verkopen, naar Tenerife verhuizen en toch rust houden?”
Het antwoord is ja, maar alleen als je het integraal bekijkt:
huwelijksvermogensrecht (wie bezit wat, en is dat wat je wilt?),
pensioen en lijfrente (timing, hoog/laag, belasting),
verkoop van de woning (en afscheid nemen van “stenen”),
vermogensstructuur (bijvoorbeeld via een depositoladder of anderzijds wat past in jouw risico-acceptatie),
Spaanse belastingen en zorg,
en scenario’s bij overlijden.
Juist omdat ik geen financiële producten verkoop en geen vergoedingen krijg van banken of verzekeraars, kan ik rustig alle scenario’s naast elkaar leggen en daar een plan van maken dat bij mensen past. Dat geldt niet alleen voor dit stel uit Barendrecht, maar net zo goed voor ook Rotterdammers die nadenken over eerder stoppen met werken.
Denk jij na over eerder stoppen met werken, emigreren of het verkopen van je woning als onderdeel van je pensioenplan? Dan is het verstandig om niet alleen naar losse potjes te kijken, maar naar je totale plaatje – financieel én juridisch. Dat is precies waar goede financiële planning voor bedoeld is.
Je bent welkom om dat in een rustig gesprek samen door te nemen.
Lees hier meer over Willem of Neem contact op met Willem
Bronnen
Belastingverdrag Nederland–Spanje (officiële tekst)
https://wetten.overheid.nl/BWBV0003462Pensioen uit Nederland bij wonen in Spanje (Rijksoverheid)
https://www.nederlandwereldwijd.nl/belastingaangifte-buiten-nederland/pensioen-uit-nederlandInkomstenbelasting Spanje (IRPF) – uitleg NL fiscalist
https://www.jongbloed-fiscaaljuristen.nl/emigratie/landeninformatie/wonen_in_spanje/inkomstenbelasting_spanje/IRPF-tarieven Spanje – praktische toelichting
https://casaaandecostablanca.nl/spaanse-inkomstenbelasting-irpf-alles-wat-je-moet-weten/CAK – Zorgverzekering en buitenland (verdragsgerechtigd)
https://www.hetcak.nl/zorgverzekering-buitenland/CAK – Wonen in het buitenland met pensioen/uitkering
https://www.hetcak.nl/zorgverzekering-buitenland/pensioen-uitkering/AFM – Provisieverbod voor financiële producten
https://www.afm.nl/nl-nl/sector/adviseurs-bemiddelaars-en-gevolmachtigde-agenten/beloning/provisieverbodBgfo – Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (basis provisieverbod)
https://wetten.overheid.nl/BWBR0020421/
Veel gestelde vragen
1. Kan ik zomaar vervroegd met pensioen en naar Spanje verhuizen?
Dat kan, maar het hangt af van je totale plaatje: pensioen, AOW, lijfrentes, vermogen én uitgaven in Spanje. Zonder doorrekening loop je het risico te optimistisch te denken over wat er “overblijft per maand”.
2. Moet ik mijn huis in Nederland verkopen als ik emigreer?
Niet per se. Maar bij veel mensen zit een groot deel van het vermogen in de eigen woning. Wil je ruimer leven in Spanje, dan is verkoop vaak nodig om voldoende vrij besteedbaar vermogen te hebben.
3. Hoe weet ik of € 65.000 netto per jaar in Spanje haalbaar is?
Door je inkomensbronnen (pensioen, AOW, lijfrente, huur/werk) en vermogen te koppelen aan realistische belastingen en kosten in Spanje. Pas als je dat doorrekent, zie je of € 65.000 netto structureel haalbaar is of dat er moet worden bijgesteld.
4. Hoe worden mijn pensioen, AOW en lijfrente belast als ik in Spanje woon?
Dat hangt af van het belastingverdrag en toekomstige afspraken tussen Nederland en Spanje. In mijn berekeningen ga ik uit van het voorzichtige scenario: alsof Nederland volledig mag heffen, zodat het plan ook dan blijft kloppen.
5. Hoe regel ik mijn zorgverzekering als ik in Spanje ga wonen?
Meestal val je met een Nederlands pensioen onder de verdragsregeling via het CAK. De basiszorg loopt dan via Spanje, over je pensioen wordt een verdragsbijdrage ingehouden en je kunt je aanvullend particulier verzekeren.
6. Waarom zou ik dit laten doorrekenen door een onafhankelijk financieel adviseur?
Omdat hier alles samenkomt: wonen, pensioen, belastingen in twee landen, vermogen én erfrecht. Ik verkoop geen financiële producten en krijg geen vergoedingen van banken of verzekeraars; je betaalt alleen voor advies. Dat maakt het makkelijker om nuchter te kijken wat in jouw situatie wél en niet verstandig is.